Fundasaun Asia Halao Dialogu Komunidade Fronteira

TIMOR-LESTE

Press Release
Fundasaun Asia Halao Dialogu Komunidade Fronteira

Fundasaun Asia iha Timor-Leste hamutuk ho nia parseiru iha distritu Covalima, Maliana no Oecusse sei halao dialogu komunidade fronteira distritu tolu refere iha fulan Junu –Jullu nia laran. Dialogu ne’e nudar komponenti ida husi Programa Promosaun Enprezariu Fronteira ne’ebe lansa iha fulan Fevereiru no sei remata iha fulan Agostu 2009. Fundasaun Asia nia parseiru iha distritu Covalima mak LBH Covalima, iha Maliana mak CUL Maliana no mos iha Oecusse mak FFSO.

Programa ne’e nia objetivu mak atu tukun hodi hari’i Asosiasaun Emprezario (AE) iha distritu fronteira, hahu halo ligasaun entre AE fronteira Timor-Leste no AE fronteira Timor Ocidental, Tulun komunidade fronteira hodi halo advokasia ba regulamentu ne’ebe diak no mos halo estudu rapida ida konaba atividade ekonomia no komersio iha fronteira no mos halo revisaun ba regulamentu ka akordu ne’ebe governu Timor aplika iha fronteira.

Husi fulan Fevereiru to’o Maio, Fundasaun Asia nia parseiru sira halao assessmentu ba komunidade fronteira hodi identifika emprezario ne’ebe iha, koleta informasaun konaba atividade ekonomia komunidade nian no mos koleta informasaun husi funsionario governu nian ihan fronteira, hanesan husi funsionario immigrasaun, alfandega, quarantine no mos husi BPU.

Etapa tuir mai husi programa asessmentu ne’e mak Fundasaun Asia ho nia parseiru sira sei halao dialogu komunidade fronteira hodi koalia konaba, asuntu passa lina fronteira (border pass), atividade ekonomia no komersio no mos merkadu reguladu ka tradisional ne’ebe to’o agora seidauk lao.

Dialogu ne’e sei partisipa husu komunidade, autoridade lokais no mos funsionario governu nian iha postu fronteira terestris Timor no Indonesia, ne’ebe mos sei fahe informasaun konaba sira nia knar iha fronteira.

Tuir planu, dialogu ne’e sei halao hanesan tuir mai ne’e:

Distritu Covalima:
Sub-district Fatululik, Covalima iha 25 June 2009
Sub-district Maukatar, Covalima iha 8 July 2009 no
District Covalima, Covalima iha 24 July 2009

Distritu Maliana:
Sub-districtu Balibo, Maliana iha 30 June 2009
Sub-districtu Lolotoe, Maliana iha 11 Jullu 2009
Sub-districtu Bobonaro, Maliana iha 27 Jullu 2009

Dialogu hanesan mos sei halao iha distritu Oequsse ne’ebe nia orario sei fo sai tuir.

Aleinde halao asesmentu no dialogu, Fundasaun Asia mos halao estudu ho naran: Estudu Komersio iha Fronteira. Estudu ne’e atu hare ba pratika komersio ne’ebe mak lao oha areas fronteira Timor ho Indonesia no mos hare ba lei ka regulamtentu ne’ebe aplika ka vigor iha Timor no Indonesia. Resultadu husi estudu ne’e sei hato’o mos ba dialogu komunidade, governu Timor no Indonesia. Estudu ne’e sei remata iha fulan Jullu 2009 no sei hato’o iha workshop nasional ida iha Dili iha fulan Agostu 2009.

Programa Dialogu no Estudu komersio ne’e hetan suporta husi United State Agency for International Development (USAID) iha Timor-Leste.

No comments:

Post a Comment